«کاور»: معادل «پوشن»-«دسر» : معادل «پی غذا»-«کراکر» : معادل «تردک»-«فلش تانک» معادل «آبشویه»-«کانتینر» معادل «بارگنج» -«وارمر» : معادل ان را «چراغک»-«اس ام اس» : معادل «پیامک»-«ایمیل» : معادل «یارانامه»-«تلفن» : معادل «دور گو»

یزدفردا"فرهنگستان زبان و ادب فارسی، معادل فارسی کلمات «کاور» ، «دسر» و «کراکر» را «پوشن» ، «پی غذا» و «تردک» معرفی کرده است.

 ضرورت معادلسازی کلمات لاتین جایی مطرح می شود که معادلی زیباتر از اصل کلمه در یک زبان وجود داشته باشد یا بتوان چنین معادلی برای آن قرار داد. فکر می کنید باید تمام کلمات لاتین معادل هایی قرار داد. گاهی کلمه بر نام یک اختراع دلالت می کند و در اینجا مسئله معادلسازی و ضرورت آن بیشتر خود را نمایان می کند چون دیگر با نام نوعی غذا یا اصطلاحی که معادل در زبان فارسی داشته باشد ، مواجه نیستیم در اینجا با یک اختراع مواجه هستیم که تمام مردم جهان آن کلمه را با تلفظ زبان خود به کار می برند و این مسئله در زبان فارسی سابقه ای دیرین دارد. اما کلمات «کاور» ، «دسر» و «کراکر» تا چه حد از این قانون تبعیت می کنند.
 
1- «کاور»: معادل «پوشن» را برای آن قرار داده اند. این معادل از ترکیب بن فعل مضارع « وشیدن» و «ن» ابزارساز ساخته شده است این کلمه از نظر معنا و مفهوم با معادل لاتین آن مطابقت می کند اما مسئله ای که کاربرد این کلمه را در زبان فارسی مهجور ساخته چیست ؟ این مسئله بیش از میزان کاربرد کلمه ، به زیبایی شناسی کلمه بازمی گردد . مسئله ای که بیشترین اهمیت را در کاریرد یک کلمه دارد و در این زمینه نقش مهمی ایفا می کند. از کلمات دیگری که با بن مضارع فعل «پوشیدن» در زبان امروز ساخته شده کلمه «پوشه» است شاید دلیل ساخت کلمه «پوشن» را بتوان وجود این کلمه در زبان فارسی دانست.
 
2- «دسر» : معادل «پی غذا» را  برای آن قرارداده اند. این کلمه از پیشوند «پی» و اسم ساخته شده است البته پیشوند «پی» علاوه بر مفهوم پیشوندی آن در اصطلاح عامیانه «پی چیزی را گرفتن» نیز به کار می رود این اصطلاح به معنای دنبال چیزی را گرفتن است و کلمه « پی غذا » نیز به قیاس با همین مفهوم ساخته شده است. مشکل عمده به کار نرفتن  این کلمه این است که شاید این کلمه را نوعی ترجمه می دانندتا معادلسازی . 
 
3- «کراکر» : معادل «تردک» را برای آن  قرار داده اند. این کلمه از ترکیب اسم و کاف تصغیر ساخته شده است و بر مفهوم کلمه «کراکر» اطلاق می شود. کاف تصغیر تنها در زبان امروز دیده نمی شود و در متون قدیمی نیز کلماتی با این پسوند می بینیم که از جمله آن می توان به کلمه ای چون «خردک» اشاره کرد. 

همچنین فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل فارسی واژه های «فلش تانک»، «کانتینر» و «وارمر» را «آبشویه» ، «بارگنج» و «چراغک» معرفی کرده است.

 واژه های معادلسازی شده توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی توسط مردم به کار نمی رود به دلیل آنکه این واژه ها در زمان درستی معادلسازی نشده اند. در صورتیکه واژه های بیگانه به محض ورود به زبان فارسی معادلسازی شود ، امکان کاربرد آن در زبان فارسی بیشتر خواهد بود اما انجام این کار پس از کاربرد زیاد آن در جامعه امکان کاربرد واژه معادلسازی شده را کاهش می دهد. اما معادل کلمات «فلش تانک» ، «کانتینر» و «وارمر» تا چه حد در زبان فارسی به کار می رود.
 
4-«فلش تانک» : فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل «آبشویه» را برای این کلمه قرار داده اند این واژه از ترکیب اسم ، بن فعل مضارع «شستن» و پسوند ساخته شده است. جزء دوم کلمه «آبشویه» در متون قدیم نیز دیده می شود از جمله حافظ این کلمه را اینگونه به کاربرده است.
 
بشوی اوراق اگر همدرس مایی                   که علم عشق در دفتر نباشد
 
القصه کلمه «آبشویه» توسط مردم به کار نمی رود به دلیل آنکه این کلمه در زمان مناسب معادلسازی نشده است و مردم به کاربرد کلمه «فلش تانک» عادت کرده اند.
 
5-«کانتینر» معادل «بارگنج» را برای این کلمه ساخته اند این معادل از نظر قوانین ساخت کلمه در زبان فارسی صحیح است اما در مطابقت معنایی کلمه معادلسازی شده با اصل کلمه در زبان فارسی شک وجود دارد و به دلیل همین شک است که مردم از کاربرد آن امتناع می کنند.
 
6-«وارمر» : معادل ان را «چراغک» قرارداده اند. این کلمه از ترکیب اسم و های تصغیر ساخته شده است . دلیل به کار نرفتن این کلمه را می توان در زمان ساخت کلمه دانست.
 
معادل کلمه «وارمر» پس از کاربرد زیاد کلمه در زبان فارسی ساخته شده است و همین امر کاربرد کلمه را در زبان فارسی مشکل می سازد.
 

همچنین فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل فارسی کلمات «اس ام اس»، «ایمیل» و «تلفن» را «پیامک»، «رایانامه» و «دور گو» معرفی کرده است.


، گاهی معادل هایی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای کلمات بیگانه می سازد ، توسط مردم به کار می رود این مسئله به کاربرد فراوان آن بازمی گردد. البته نباید این مسئله را از یاد برد که ساخت صحیح کلمه و زیبایی آن به طور ناخودآگاه کلمه را در بین مردم رواج می دهد. معادل کلمات «اس ام اس»، «ایمیل» و «تلفن» تا چه اندازه در بین مردم به کار می رود؟
 
7-«اس ام اس» : معادل «پیامک» را برای این کلمه قرار داده اند. این کلمه از اسم و پسوند کاف تصغیر  ساخته شده است جزء اول این کلمه در متون قدیم دیده می شود و به صورت «پیغام» نیز در زبان فارسی دیده می شود.البته از این کلمه ترکیب « پیغامبر » نیز وجود دارد نمونه آن را می توان در کتاب کشف المحجوب نیز مشاهده کرد.
 
آنچه گفتم که طریق استخاره سپردم مراد از آن حفظ آداب خداوند بود عز و جل که مر پیغامبر خود را صلی الله و سلم و متابعان آن را بدین فرمود.
 
امروزه کلمات «پیام» و «پیامبر» بیش از «پیغام» و «پیغامبر» به کار می رود. معادل کلمه «اس ام اس» در بین مردم به کارمی رود به دلیل آنکه اجزاء کلمه با زبان امروز مطابقت می کند و در این دوره نیز استفاده می شود.
 
8-«ایمیل» : معادل «یارانامه» برای این کلمه وضع شده است این کلمه در اصل «یارانه نامه» بوده است اما به دلیل سختی تلفظ دو حرف «نون» در کنار هم این کلمه به صورت «یارانامه» ساخته شده است شاید همین ترکیب سبب شده باشد که مردم از کاربرد این کلمه امتناع کنند دلیل این امتناع به این مسئله بازمی گردد که مردم مفهوم این کلمه را با «ایمیل» نمی توانند تطبیق دهند.
 
 
9-«تلفن» : معادل «دور گو» را برای آن ساخته اند . این کلمه از ترکیب اسم و بن مضارع فعل «گفتن» تشکیل شده است بن مضارع این فعل را می توان در متون قدیم از جمله شعر حافظ مشاهده کرد.
 
 
فاش می گویم و از گفته ی خود دلشادم 
 
بنده عشقم و از هر دو جهان آزادم
 
البته این کلمه در زبان امروز چندان به کارنمی رود به دلیل آنکه این کلمه در زمان مناسبی معادلسازی نشده است معادلسازی کلمه در ابتدای ورود آن به زبان فارسی سبب می شود که کلمه در بین مردم رواج پیدا کند.
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا